CHIẾT TỰ CHỮ HIẾU (孝)

  CHIẾT TỰ CHỮ HIẾU (孝) Về cấu tạo của chữ hiếu, các học giả căn cứ vào hình dạng của chữ đưa ra những phán đoán khác n...

 CHIẾT TỰ CHỮ HIẾU (孝)

Về cấu tạo của chữ hiếu, các học giả căn cứ vào hình dạng của chữ đưa ra những phán đoán khác nhau. Quan sát chữ hiếu trong kim văn, nửa trên giống như hình người già đầu bạc trắng, tay chống gậy, lưng còng, phần dưới làchữ tử, hai bộ thủ hợp lại giống như một bức tranh phác hoạ hình ảnh người con dìu cha già. Trong cuốn “thuyết văn”, tác giả Hứa Thận căn cứ vào bề mặt của chữ, giải thích nghĩa của chữ hiếu là con kế thừa sản nghiệp của cha. Làm con muốn được cha truyền cho nối nghiệp nhà thì điều kiện đầu tiên là phải biết nghe lời để cha mẹ vui. Nghe lời cha mẹ là sự thể hiện rõ nét nhất của đạo hiếu. Nhằm củng cố và tăng cường địa vị của mình, giai cấp thống trị phong kiến đã đưa ra tiêu chuẩn đạo đức xã hội là 忠 trung và孝 hiếu. Trong đó, trung là đạo nghĩa của bề tôi đối với vua, hiếu là đạo làm con với cha mẹ. Trung hiếu luôn đi liền với nhau và được coi là hai tiêu chuẩn đạo đức phong kiến định đặt cho con người. Hai tiêu chuẩn đó đã được tuyệt đối hoá đến mức quân sử thần tử, thần bất tử bất trung, phụ sử tử vong, tử bất vong bất hiếu (vua bảo bề tôi phải chết mà bề tôi không chịu chết là bề tôi bất trung, cha bắt con chết mà con không chịu chết là con bất hiếu).Tác giả Tiêu Khởi Hồng giải thích, chữ hiếu là kết hợp của chữ lão và chữ tử. Tác giả nhận định, “mỗi người đều do cha mẹ sinh ra, cha mẹ chính là người già của mình, cũng chính là căn nguyên, nguồn cội của mình. Đó là quan hệ giữa tre và măng. Nói về đạo lí luân thường, chữ hiếu là điều căn bản”.

Chữ hiếu là chữ hội ý kết cấu trên dưới. Phần trên là nửa của chữ 老 lão, phần dưới là chữ 子 tử. Bản thân chữ 孝 hiếu đã thể hiện ý nghĩa thế nào là con cái hiếu nghĩa với cha mẹ. Làm con phải biết tôn trọng, đề cao, phụng dưỡng cha mẹ, luôn coi cha mẹ là bậc trên tôn kính của mình. Người Trung Quốc có quan niệm nuôi con để phòng tuổi già. Khi cha mẹ tuổi cao sức yếu thì vừa lúc con cái đã trưởng thành, cha mẹ hy vọng những đứa con của mình có hiếu để làm chỗ dựa vật chất cũng như tinh thần cho mình. Những người con cũng cần chủ động đền đáp công ơn cha mẹ đã nuôi dưỡng khi còn tấm bé chưa thể tự lo liệu được. Người Việt Nam cũng có câu “trẻ trông cha, già cậy con”. Những quan niệm đó đã thể hiện quan niệm về quan hệ gia đình hết sức đúng đắn của dân tộc Hán và dân tộc Việt Nam.

(Theo FB:Hồng Đào)